พระสหัสสหัตถสหัสสเนตรอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์ ปางนี้เป็นรูปที่มีพระหัตถ์ถึง 1000 หัตถ์ และใจกลางพระหัตถ์มีพระเนตรประดิษฐานอยู่ทุกๆ พระหัตถ์ หมายความว่า พระหัตถ์อันมากมาย เป็นสัญลักษณ์แสดงถึงความสามารถที่จะช่วยเหลือปลดเปลื้องทุกข์แก่สรรพสัตว์ได้ ส่วนพระเนตรก็เป็นสิ่งแสดงว่าพระองค์ทรงเป็นผู้มีปัญญารอบรู้อย่างหาขอบเขตที่สุดมิได้ โดยมีพระเนตรถึง 1000 เนตร คอยสอดส่องดูแลความทุกข์สุขของปวงสรรพสัตว์
พระองค์ทรงประทานมนต์มีชื่อเรียกกันติดปากว่า “พระมหากรุณาธารณีอันศักดิ์สิทธิ์” เพื่อภาวนาขอความช่วยเหลือจากพระองค์ ตามสหัสสหัตถสหัสสเนตรอวโลกิเตศวร มหาประภาสมบูรณ์อภัยมหากรุณาธารณีสูตรอ้างว่า
“ดังได้สดับมาดังนี้ พระศรีศากยมุนีพุทธเจ้าทรงเสด็จประทับบนโปตละบรรพต ในประสาทของพระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์ท่ามกลางมณฑลลงกตประทับสิงหนาทอาสน์อันผุดผ่องหมดจดอุดมด้วยมณีจินดาอันหาประมาณมิได้ ตบแต่งขึ้นด้วนฉัตรธงล้วนแต่ประกอบขึ้นด้วยรัตนะ สมัยนั้นพระตถาคตประทับอยู่เพื่อจะตรัสพระธารณี เวลานั้นแลมีพระโพธิสัตว์จำนวนเอนกอนันต์ ฯลฯ ได้มาประชุมพร้อมกันท่ามกลางนั้นแล
พระอวโลกิเตศวรทรงแสดงระหัสอภิญญามหาเดชา สอดส่องทั่วมหาโลกานุโลก สหัสสตรีโลกธาตุล้วนเป็นรัศมีสีทองโชคติช่วง ซึ่งไม่เคยปรากฏมาแต่กาลก่อน”
เหล่าพระโพธิสัตว์จึงทูลถามพระพุทธองค์ว่า “เป็นฤทธาของท่านผู้ใดหนอ”
พระผู้มีพระภาคทรงตรัสกับพระโพธิสัตว์มหาสัตว์ ฯลฯ ว่า
“ดูก่อนกุลบุตรในที่ประชุมนี้มีพระโพธิสัตว์มหาสัตว์พระองค์หนึ่งชื่อว่า พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์เป็นผู้ทรงพระเมตตากรุณาโปรดสรรพสัตว์นับด้วยอสงขัยอันประมาณมิได้ มีความแก่กล้าช่ำชองพระธารณีเพื่อยังสรรพสัตว์ให้บรรลุบรมสุข ได้แสดงมหิทธาฤทธิ์ ประภาโอฬาร”
เมื่อพระองค์ทรงตรัส ในขณะนั้นแล พระอวโลกิเตศวรได้ลุกขึ้นจากที่ประทับเขื้องซ้าย พนมอัญชลีมาทางพระผู้มีพระภาคตรัสว่า
“ข้าแต่พระสุคต ข้าพระพุทธเจ้ามีพระธารณีที่จะยังสัตว์ให้บรรลุถึงความสุข ความสบาย ซึ่งข้าพระองค์ได้รับประทานจากพระตถาคตทรงพระนามว่า โชยกวงวังแจ๋จู๋ยู่ไล้ พระองค์ทรงสังเวชสรรพสัตว์ จึงได้ตรัสประทานพระมหากรุณาธารณีแก่ข้าพระพุทธเจ้า สมัยนั้นแล ข้าพระองค์บรรลุปฐมภูมิ เมื่อได้สดับฟังพระมหากรุณาธารณีก็ได้สำเร็จอัฏฐภูมิ
จึงได้ตั้งปณิธานว่า
หากข้าพระพุทธเจ้าสามารถที่จะทำให้สัตว์โลกบรรลุถึงประโยชน์อันเป็นสุขก็ขอให้บังเกิดเป็นสหัสสหัตถสหัสสเนตรในบัดดล” เมื่อกล่าวจบก็บังเกิดเป็นสหัสสหัตถสหัสสเนตร มีรัศมีสอดส่องทั่วตรีสหัสสโลกธาตุ
บางพระสูตรได้ระบุว่าพระองค์สามารถที่จะเนรมิตพระเศียร พระเนตรพระหัตถ์ของพระองค์ตั้งแต่ 1 ถึง 84000 เนื่องด้วยพระองค์ทรงบรรลุอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้วนั่นเอง
Leave a Reply